Toen er nog geen geld in omloop was, leefde de mens van wat het verbouwde en van de vangst van dieren. De één zorgde voor de groente, de ander voor het vlees, en met elkaar zorgden ze ervoor dat er een onderkomen was. Zolang de groepen niet al te groot waren, werkte dit systeem prima. Maar soms raakte de grond uitgeput, of lieten dieren zich niet meer zien. De groep verplaatste zich. Zo waren er veel van die groepen. Het kon dan ook niet uitblijven, of ze kwamen elkaar tegen. Dat pakte soms goed uit, maar soms ook niet. Feit is dat iedereen met elkaar moest zien te dealen. Ingewikkelder systemen werden uitgedacht om het leven te stroomlijnen, een betaalmiddel ontstond. Arm en rijk ontstond….
Het betaalmiddel is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Ook de inbreng van een persoon wordt in geld uitgedrukt: iemand die een bus bestuurt om een groep psychiaters naar het vliegveld te brengen is een bepaalde hoeveelheid geld waard, maar de psychiaters zijn stuk voor stuk meer geld waard dan die buschauffeur, ook al heeft op dat moment de buschauffeur een grotere verantwoordelijkheid. Deze vorm van waardering vormde een uitdaging om op een verantwoorde wijze tegen aan te schoppen. Midden jaren negentig van de vorige eeuw heeft Stro (voorheen Strohalm) een vorm van ruilhandel op lokaal niveau op poten gezet, het LETS-systeem, Lokaal Economisch Transactie Systeem of Leefbaar Eigen Toekomst Scheppen. Het geld wordt niet uitgebannen. Het is meer een uitwisseling van diensten. Elke dienst is evenveel waard. Voor mensen die op de kleintjes moeten letten, is dit systeem een uitkomst: als iemand goed is in schoonmaken, maar slecht in klussen, kan via vraag en aanbod een ruil ontstaan. Fysiek geld komt er niet aan te pas. De coördinatie ligt bij de LETS-kring. Veel steden kennen inmiddels zo’n organisatie. Tilburg ook.
Een betaalmiddel dat de laatste tijd in opmars is, is de drol. Deze universele munteenheid maakt van iedereen opeens een miljonair: mijn partner komt regelmatig thuis met tassen vol allerhande spullen. Soms van de Hema, soms van de markt, eigenlijk overal vandaan, en ‘het kostte allemaal geen drol’…..
