Het ei zei

Als je de Volkskrant en de NRC naast elkaar houdt, vallen je veel parallellen op. Eén van die overeenkomsten is de invulling van de kookrubriek.

Elke dag een recept. In de NRC onder de naam ‘Thuiskok’, in de Volkskrant onder de naam ‘Volkskeuken’. Beide kranten maken gebruik van een pool van kookjournalisten en huiskoks, die op vaste dagen van de week hun bijdrage leveren. De recepten worden vooraf gegaan door achtergrondinformatie over het land van herkomst of over een ingrediënt dat in het recept verwerkt wordt of over het totaalplaatje. Zo leerde ik dat het favoriete gerecht van Juliana artisjokkensoep was. Niet dat het ervan zal komen om de soep klaar te maken, maar ik vond het leuk om te lezen.

Gisteren ging het in de Volkskeuken over de rode bietjes. Een groente dat lange tijd als armeluisvoedsel beschouwd werd, omdat de biet ook in ‘arme’ grond goed gedijt. Na 1970 kreeg de rode biet een andere status: dokter Moerman beweerde dat onder andere bietensap kanker kan bestrijden. Het werd een hype. Tegenwoordig wordt volgens mij vooral bietensalade gegeten, als het om rode bieten gaat.

Wij hebben eigenlijk altijd al rode bietjes gegeten, hype of niet. Vroeger hadden we het echter niet over rode bieten, maar over kroten. Dat vertelde ik Marie Louise Schipper, de schrijfster van het bietenrecept.

Dan kom je zeker oorspronkelijk uit Rotterdam?, was haar reactie. Ze zat er niet ver naast: het is Dordrecht.

Kennelijk wordt het woord ‘kroten’ alleen in Rotterdam en omgeving gebruikt.

Of zou het ook nog elders gebruikt worden?

De horeca bevindt zich de laatste tijd in redelijk zwaar weer. Persoonlijk denk ik: dat heb je voor een gedeelte aan jezelf te wijten, want de prijzen liegen er vaak niet om. Aan de andere kant heeft De Rekenkamer laten zien dat veel kroegbazen aan wurgcontracten vastzitten met hun bierleverancier.

Horeca is ook eten. Als je in centra loopt, merk je dat er op dat gebied een moordende concurrentie is. Menuutjes worden vaak tegen bodemprijzen aangeboden. Als je een restaurant hebt net buiten het centrum, daar waar de loop niet naartoe is, dan moet je iets speciaals in huis hebben om mensen te lokken.

Restaurant Aan Tafel heeft op het gebied van reclame iets gevonden om mensen te triggeren. Op 75 plaatsen in Tilburg zijn kleine tafeltjes geplaatst, waarop een placemat, een glas, bestek en een kaarsje. Met je smartphone kun je een QR-code, die op de placemat staat, scannen, waarna je op de website van het restaurant komt.

Ze zien er best grappig uit, die tafeltjes. Ik kwam er onderweg ook één tegen:

Spullen inpakken wanneer je met het vliegtuig ergens naartoe gaat is altijd puzzelen (letten op het gewicht, wat wel, wat niet, je gaat tenslotte niet met de auto).

In mijn studententijd ben ik met de rugzak op pad geweest, kamperend. Dan is het helemaal puzzelen: je moet de bagage tenslotte constant met je meesjouwen. Het sprak vanzelf dat je maar één butagasbrandertje meenam om je eten op te koken. Dat koken vereiste enige creativiteit: eerst de pasta koken bijvoorbeeld, daarna de saus. De pan met pasta werd omwikkeld door een slaapzak om warm te houden. Dat werkte prima.

Thuis maak je eigenlijk nooit gebruik van deze manier van koken. Het zou energie besparen en er zou minder CO2-uitstoot zijn, maar het is nogal onpraktisch.

Daar hebben ze iets op gevonden: de hooimadam

Je moet geen haast hebben om te eten. Bij gebruik van de hooimadam lever je in ieder geval een positieve bijdrage aan het milieu.

Gisteravond is de eerste aflevering geweest van een zevendelige serie op België 2 over de geschiedenis van de aardappel. De aardappel heet in België natuurlijk patat. De serie is vervat in een soort reisformat. De ‘reisleider’ is Jeroen Meus.

Ik weet niet wat dat is, maar de Belgen weten reisachtige programma’s heel leuk en informatief te presenteren. Neem de programma’s van Jan Leyers: De weg naar het Avondland, of De weg naar Mekka.

Jeroen Meus verdiept zich in de aardappel. Hij reist daarvoor naar verschillende landen. Begint in Peru, de bakermat van de aardappel. Als je dacht dat het volksvoedsel in Nederland de aardappel was, dan moet je eens naar Peru gaan: ’s ochtends bij het ontbijt aardappels, als lunch een andere vorm van aardappels, en dan bij het avondeten is er weer iets anders verzonnen. Aardappelsoep heb je natuurlijk ook. De combinatie aardappels met rijst is heel normaal.

Er zijn ontzettend veel soorten. Plaatselijke markten hebben meer plaats ingeruimd voor aardappelkramen dan voor iets anders. En elke verkoper verkoopt zijn of haar eigen soort. je moet niet te nauw kijken, want in Nederland ben je wat het uiterlijk van de aardappel betreft erg verwend: de vorm moet toch enigszins rond of ovaal zijn, en liefst zonder pitten. Nou in Peru kom je de meest vreemde vormen tegen, vol pitten.

Zoals hier mensen bier of wijn blind proeven en raden welke soort ze proeven, zo doen de mensen in Peru aan blind proeven van aardappels.

Het was een leuk in elkaar gezette eerste aflevering. Volgende week dinsdagavond is Jeroen Meus in Spanje. We gaan weer klaar zitten, en anders nemen we het op.

Het lijkt wel toeval. Ik hoor veel over chocola de laatste tijd. Het is nog eens bevestigd dat chocola, met name pure, goed is voor de gezondheid. Dat het zelfs bepaalde vormen van kanker schijnt te voorkomen.

Vanaf volgende week is Parijs het decor van twee aansprekende manifestaties op het gebied van chocola.

Allereerst het wereldkampioenschap voor chocolademakers van 19 tot 21 oktober 2011. Het gebruik van chocola in al zijn creatieve toepassingen. Nederland wordt daarin vertegenwoordigd door Frank Haasnoot. Het thema is ‘cacao, het geschenk van de Quetzalcoatl’. Quetzalcoatl is de Azteekse slangengod van de wind. Ik heb een item bij RTL Boulevard gezien, waarin Frank Haasnoot al iets van zijn creaties heeft getoond. Inderdaad, je kunt je fantasie met zo’n thema ver doorvoeren.

Van 20 tot 24 oktober is er in Parijs ook een evenement geheel gewijd aan alles dat te maken heeft met chocola. Het staat bekend als de Salon du Chocolat. Vooral voor mensen die passie hebben voor chocola. Het proces van het maken van chocola via de cacao, tot het consumeren ervan. Er zijn modeshows waarbij chocola mede als basis gebruikt wordt voor de kleding. Natuurlijk zijn er allerlei workshops. Er worden zelfs massages met chocola gegeven.

Gisteravond hoorde ik op de radio dat de grootste reep van de wereld gemaakt is. Goed voor een vermelding in het Guiness Book of Records. Er zouden 50 mensen 10 uur lang in de weer zijn geweest met emmers gevuld met vloeibare chocola om de reep tot stand te brengen. In een plaatsje in Engeland. Ik heb er niks van op internet kunnen vinden. Wel heb ik gevonden dat het Amerikaanse World’s Finest Chocolate een poging gedaan heeft om met het maken van een chocoladereep in het Guiness Book terecht te komen. Een maand geleden was het nog wachten op ‘goedkeuring’. De fotoreportage geeft een mooie indruk van hoe zoiets tot stand komt.

Zoals alle creaties van het wereldkampioenschap chocolamaken na afloop ‘gewoon’ de kliko in gaat, zo zal dat blok chocola ook wel op de stort eindigen. Ik neem tenminste niet aan dat iemand zijn/haar tanden erin zal zetten.

De kleinere stukjes chocola echter, laat maar komen. Liefst puur, met hazelnoot.

Update 25 oktober 2011: Frank Haasnoot is wereldkampioen geworden.

Ik las een artikel in de krant, dat bier ‘géén mannenwereld’ is. Er was een proeverij in Haarlem, speciaal voor vrouwen. Workshops bier brouwen. Praten over bier. Dat bier altijd geassocieerd wordt met zuipende mannen. Er zijn echter ook speciale biertjes. En zo ging het verder.

Ik heb er nooit bij stil gestaan. Ik drink de éne soort bier omdat ik die lekker vind, en een andere soort bier zal ik niet snel drinken omdat mij die niet smaakt. Bier voor man of voor vrouw, nee, daar houd ik mij niet mee bezig.

Vandaag was ik bij de Mitra, en wat zag ik in de schappen staan? Tasty Lady. Bier, gebrouwen door 5 vrouwen. Zie hier: http://www.tastylady.nl/Tasty_Lady/Het_bier.html

Kennelijk willen vrouwen toch iets onderscheidends hebben, ook als het om bier gaat. Ik heb twee flesjes gekocht om te proeven:

We zijn benieuwd.

Vanochtend zijn we naar de crematie van een goede vriendin geweest. Ze leed al een paar jaar aan longkanker. Uitzaaiingen naar de hersens. Bestralingen, chemokuren, veel pillen slikken. Het rekte het leven met ruim drie jaar.

Ze heeft haar uitvaart helemaal zelf verzorgd. Zelfs de rouwkaarten heeft ze zelf geschreven. Ze voelde aan dat het niet lang meer duren zou…

Vlak voordat de vriendin echt bedlegerig werd, heeft partner haar nog bezocht. Haar man gaf partner een schriftje in handen, met de vraag: ‘Schrijf het recept van die zalmsalade eens op, want L vindt die wel zo lekker.’

blikje zalm
peper
zout
mayonaise (zaanse)

‘Is dat alles?’

Meer was het ook niet, maar als L zo af en toe eens bij partner kwam lunchen, genoot zij van de hele entourage, en was de zelfgemaakte zalmsalade net dat beetje extra.

Het was een mooie, persoonlijke, niet droevige, ja zelfs bijna swingende crematie.
L en haar man hebben jarenlang in een carnavalsband gespeeld. Die band gaf tijdens de dienst acte de presence met een viertal nummers.

L hield niet van somberen, L hield van vrolijkheid.

Er wordt wat afgemopperd op het weer de laatste tijd. Nat, kil, ongerieflijk. Nee, je kunt het geen zomer noemen. Het programma dat afgelopen zondag weer begonnen is, wordt geen Zomergasten genoemd, maar Herfstgasten. (Overigens een mooie uitzending. Weliswaar wist Jelle BC niet goed hoe hij met Marc-Marie om moest gaan, maar daar maalde Marc-Marie niet om: hij was volkomen zichzelf. De fragmenten die gekozen waren, weken af van de doorsneefragmenten. Voor mij is dat positief.)
Mensen eten stamppotten, en erwtensoep met worst. Chocoladeletters worden uit hoeken en gaten getoverd. Er wordt al gezinspeeld op Sinterklaas en Kerst. Winterse taferelen.

Daar passen ook oliebollen bij. Met oudjaar worden schalen vol klaargemaakt: naturel, met krenten, of nog ingewikkelder.

Afgelopen vrijdagavond is in Tilburg de kermis begonnen. De grootste van de Benelux. Er zijn plannen om te proberen deze kermis op de werelderfgoedlijst van de Unesco te krijgen. Persoonlijk vind ik dat wat overdreven. Feit is, dat de kermis een hele happening is. Het kijken naar de opbouw ervan is al een hele ervaring.

Vast onderdeel binnen het kermisgebeuren in Roze Maandag. In de loop der tijd uitgegroeid tot een gigantische happening:

Als wij vanuit onze straat de hoek omslaan naar links en die straat uitlopen, lopen we recht op een onderdeel van de kermis af. Daar staat altijd een oliebollenkraam, want kermis en oliebollen schijnt een beproefde combinatie te zijn. Gisteren hebben we van die kraam een aantal oliebollen met en zonder krenten meegenomen. Als toetje na het avondeten. Ze vullen wel.

UPDATE 27 juli 2011:

Bertie heeft gelijk: bij kermis hoort ook paling. We hadden vrijdag weliswaar paling op, maar niet op de kermis zelf gekocht. Hij was lekker: